با ورود به معبد امپراطوری صفوی، سنگ قبر ناصرالدین شاه ، یک داستان از بزرگواری، زیبایی و عظمت را برایمان روایت میکند. این سنگ قبر نه تنها یک قطعه هنری بلکه نمادی از تاریخ و فرهنگ ایران است. با نگاهی به این اثر بزرگ، ما به دنبال یافتن پردههای نهانی از زمینههای فرهنگی، هنری و تاریخی امپراتوری صفوی هستیم. در این مقاله، ما به بررسی دقیقتری از این جواهر زیبا وارد خواهیم شد تا به عمق تاریخ و شخصیت بزرگ ناصرالدین شاه نزدیکتر شویم.
سنگ قبر ناصرالدین شاه
سنگ مزار ناصرالدین شاه، یکی از آثار بزرگ هنری و معماری ایران باستان است که در حرم عبدالعظیم (ع) در شهر ری واقع شده است. این سنگ قبر به عنوان یکی از نمادهای بارز هنر اسلامی و ایرانی شناخته میشود و در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.
این سنگ قبر در دوره صفویان، در زمان حکومت شاه اسماعیل اول، به دستور وی بنا شده است. اما زمان واقعی ساخت آن مشخص نیست. به طور کلی، ساخت این سنگ قبر در قرن هفدهم میلادی قرار داده میشود.
سنگ قبر ناصرالدین شاه به عنوان یکی از نمایانترین نمونههای معماری معروف ایرانی مطرح است. این سنگ قبر با استفاده از موادی همچون سنگ مرمر و سفال زینتدار بنا شده است و با نقوش و زیباییهای هنری فراوانی تزئین شده است.
طراحی و نقش برجستههای سنگ قبر ناصرالدین شاه، از جمله ویژگیهای بارز آن است. این سنگ قبر دارای نقوشی با فرمهای هندسی، گل و بُتهای پیچیده و زیبا است که نشاندهندهی هنر بلند و متفکرانهی معماران و هنرمندان زمان خود میباشد.
در کل، سنگ قبر ناصرالدین شاه نه تنها یک اثر هنری بلکه نمادی از بزرگواری، زیبایی و عمق فرهنگی ایرانی است که همواره مورد توجه و تحسین علاقهمندان به هنر و تاریخ ایرانی بوده است.
زمان ساخت و بنا نهادن سنگ مزار ناصرالدین شاه
او در سال 1275 خورشیدی و در آستانه پنجاهمین سال سلطنت اش، قصد برگزاری جشنی هفت روزه داشت که در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) توسط میرزا رضا کرمانی، به ضرب 3 گلوله ترور شد. با جلوگیری از پخش خبر مرگ او به منظور پیش گیری از شورش در ایل قاجار، سرانجام پس از یک سال، جسد ناصرالدین شاه که در تکیه دولت نگهداری می شد، در حرم عبدالعظیم (ع) در شهر ری به خاک سپرده شد.
خلاقیت در طراحی سنگ قبر ناصرالدین شاه، همچنان به عنوان یکی از نمادهای بارز تاریخ و هنر ایران شناخته میشود و بازدیدکنندگان زیادی از سرتاسر جهان را به خود جلب میکند.
شعر سنگ قبر ناصرالدین شاه
شعر سنگ مزار ناصرالدین شاه، یکی از مهمترین آثار ادبی و شعری مربوط به دوران صفویان است که بر روی سنگ قبر این امپراتور قرار دارد. این شعر، به زیبایی و عمق خود، علاوه بر زیبایی ساختمان سنگ قبر، به آن ارزش ویژهای بخشیده است.
به سر تربت ما چون گذری همت خواه
که زیارتگه رندان جهان خواهد بود
این شعر با الفاظی ساده ولی پرمعنا، معانی عمیقی را انتقال میدهد و اغلب درباره بزرگواری، ایمان و عشق به خدا، و یا ذکر مواضع اخلاقی و دینی است. هرچند متن دقیق این شعر ممکن است برای برخی مبهم باشد، اما اغلب تفسیرهایی که ارائه شده است، به معانی عمیق و زیبایی این شعر اشاره دارد.
ابعاد سنگ قبر ناصرالدین شاه
سنگ قبر ارتفاع دار ناصرالدین شاه دارای ابعادی معادل ۲۴۹ در ۱۳۱ سانتیمتر میباشد. این ابعاد نشان میدهد که این سنگ قبر یکی از اثار بزرگ هنری و معماری ایران باستان است که با دقت و زیبایی بسیار بالا ساخته شده است.
در سنگ قبر ناصرالدین شاه، پیکره و چهرهٔ ناصرالدین شاه به شکل طبیعی با استفاده از ابعاد مناسب و دقت بالا، حجاری شده است. این چهره با یک شمشیر در دست ترسیم شده است که نشان از قدرت و آرمانهای نیکوی این شاهنشاه صفوی دارد.
ابعاد دقیق و زیبای سنگ قبر ناصرالدین شاه نشان دهندهٔ دقت و زحماتی است که در ساخت این اثر هنری بزرگ صورت گرفته است. این سنگ قبر، علاوه بر نمایش زیبایی و هنر، نیز به عنوان یکی از نمادهای بارز تاریخ و فرهنگ ایران شناخته میشود که همچنان باعث تحسین و توجه بازدیدکنندگان به خود میشود.
سرگذشت سنگ مزار ناصرالدین شاه پس از انقلاب
پس از انقلاب اسلامی ایران، مقبرهها و آثار مرتبط با سلطنت پهلوی مورد توجه مردم و مسئولان جمهوری اسلامی قرار گرفت. در این راستا، جمعیتی از مردم با خشم و نفرت از نظام پیشین، به تخریب برخی از آثار مرتبط با حکومت پهلوی میپرداختند. یکی از این آثار، مقبرهٔ رضا شاه، پدر شاهنشاه محمدرضا پهلوی در حرم عبدالعظیم بود که توسط جمعی از معترضان تخریب شد.
در این میان، سنگ قبر ناصرالدین شاه نیز از میان آثار مرتبط با پهلویها بود که مورد توجه قرار گرفت. حسین احمدیان، از استادان سنگ تراشی، درباره ی ارزش تاریخی و هنری سنگ قبر ناصرالدین شاه با آیت الله خلخالی گفت و گو کرد و در نهایت توانست با همراهی نیرو های شهربانی و کمیته انقلاب، قبر 7 تنی ناصرالدین شاه را به کاخ گلستان انتقال دهد.
اکنون، این سنگ قبر به عنوان یکی از آثار تاریخی و فرهنگی ایران در موزهٔ کاخ گلستان نگهداری میشود و بازدیدکنندگان میتوانند آن را ببینند و با تاریخ و فرهنگ ایران آشنا شوند. این تصمیم به نگهداری این سنگ قبر در موزهٔ تاریخی به این معنی است که علاقهمندان به تاریخ و هنر ایرانی همچنان میتوانند از زیبایی و تاریخ این اثر باارزش لذت ببرند.
سنگ مزار ناصرالدین شاه در کاخ موزه گلستان
سنگ مزار ناصرالدین شاه، یکی از جواهرات تاریخی و فرهنگی ایران که پس از انقلاب اسلامی به موزهٔ کاخ گلستان منتقل شده بود، برای مدت زمانی از دید مردم محروم بود. این سنگ قبر برای حدود ۱۷ سال در حالت نگهداری بود و به نمایش گذاشته نمیشد. اما با گشایش موزهٔ کاخ گلستان به روی مردم در دهه هفتاد، این سنگ قبر نیز به عنوان یکی از مهمترین آثار موجود در موزه به نمایش گذاشته شد.
با گشایش این موزه، مردم و بازدیدکنندگان به فرصت دیدن این سنگ قبر زیبا و مهم از نزدیک دست یافتند. این سنگ قبر با طراحی و نقوش هنری فراوان، به عنوان یکی از نمادهای بارز هنر و فرهنگ ایران شناخته میشود و همچنان جلب توجه و تحسین بازدیدکنندگان موزه است.
سنگ مزار ناصرالدین شاه در موزهٔ کاخ گلستان باعث شده که علاقهمندان به تاریخ و هنر ایران، فرصتی برای شناخت بیشتر و نزدیکتر به این اثر هنری داشته باشند. این امکان به بازدیدکنندگان این موزه ارائه شده که با تمام جزئیات و زیباییهای این سنگ قبر آشنا شوند و از تاریخ و فرهنگ ایرانی لذت ببرند.
- zahra dehbani
- اردیبهشت 30, 1403
- 311 بازدید